निरोगी आणि मजबूत हृदय | Healthy and Strong Heart

 

      Healthy Heart    

हृदय हा मुठीच्या आकाराचा एक स्नायूंचा अवयव आहे, जो ब्रेस्टबोनच्या अगदी मागे आणि किंचित डावीकडे आहे. हृदय रक्तवाहिन्या आणि रक्तवाहिन्यांच्या प्रणालीद्वारे रक्त पंप करते

* हृदयाला चार कक्ष असतात:

1) उजवी कर्णिका शिरामधून रक्त घेते आणि उजव्या वेंट्रिकलला पंप करते.

2) उजव्या वेंट्रिकलला उजव्या आलिंदातून रक्त मिळते आणि ते फुफ्फुसांना पंप करते, जिथे ते ऑक्सिजनने भरलेले असते.

3) डाव्या कर्णिका फुफ्फुसातून ऑक्सिजनयुक्त रक्त घेते आणि ते डाव्या वेंट्रिकलवर पंप करते.

4) डावा वेंट्रिकल (सर्वात मजबूत कक्ष) उर्वरित शरीरात ऑक्सिजन युक्त रक्त पंप करते. डाव्या वेंट्रिकलचे जोरदार आकुंचन आपले रक्तदाब तयार करते.

कोरोनरी धमन्या हृदयाच्या पृष्ठभागावर चालतात आणि हृदयाच्या स्नायूंना ऑक्सिजन युक्त रक्त पुरवतात. मज्जातंतूंच्या ऊतींचे जाळे देखील हृदयातून चालते, संकुचन आणि विश्रांती नियंत्रित करणारे जटिल सिग्नल चालवते. हृदयाच्या आजूबाजूला पेरीकार्डियम नावाची थैली आहे.

* हृदय स्थिती :

कोरोनरी धमनी रोग: वर्षानुवर्षे, कोलेस्टेरॉल प्लेक्स हृदयाला रक्तपुरवठा करणाऱ्या धमन्यांना अरुंद करू शकतात. आकुंचन झालेल्या धमन्यांना अचानक रक्ताच्या गुठळ्या होण्यापासून पूर्ण अडथळा होण्याचा धोका असतो ,या अडथळ्याला हृदयविकाराचा झटका म्हणतात.

स्थिर एनजाइना पेक्टोरिस: अरुंद कोरोनरी धमन्यांमुळे छातीत दुखणे किंवा श्रमासह अस्वस्थता येते. अडथळे हृदयाला कठोर क्रियाकलापांसाठी आवश्यक अतिरिक्त ऑक्सिजन प्राप्त करण्यापासून प्रतिबंधित करतात. विश्रांती सहसा लक्षणे चांगली होतात.

अस्थिर एनजाइना पेक्टोरिस: छातीत दुखणे किंवा अस्वस्थता जे नवीन आहे, खराब होत आहे किंवा विश्रांतीच्या वेळी येते. ही आपत्कालीन परिस्थिती आहे.

स्वस्थ  हृदय राहण्यासाठी उपाय:

* दररोज नियमितपणे व्यायाम करावा.

* दररोज पाच ते सहा किलोमीटर झपझप चालावे .

*रोजचा आहार संतुलित आहार असावा .आहारामध्ये तळलेले मसालेदार अन्न पदार्थ टाळावे .रोजचे ताजी अन्न खावे.

*भरपूर पाणी प्यावे; वजनाच्या प्रमाणामध्ये. 

*हृदयाला आराम मिळण्यासाठी प्राणायाम करावा ;त्यामध्ये अनुलोम विलोम ,भस्त्रिका ,कपालभाती यासारखे प्राणायाम करावेत.

*दररोजची जीवनशैलीत तनावविरहीत जगावे, प्रसन्न व आनंदी वातावरण ठेवावे. हसताना मोकळेपणाने मोकळ्या मनाने हसावे